چكيده مقدمه گلآذين چتر مركب ميباشد. هر يك از شعاعهاي چتر گياهي علفي و

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "چكيده مقدمه گلآذين چتر مركب ميباشد. هر يك از شعاعهاي چتر گياهي علفي و"

ÊΠρομηθεύς Κουταλιανός
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 فصلنامة علمي-پژوهشي تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران جلد شمارة صفحة 9- () بررسي مقايسهاي تركيبهاي شيميايي اسانس ميوه و برگ گياه Freyn & Bornm. مهردخت نجفپور * نوايي و مهدي ميرزا *- نويسنده مسي ول مربي پژوهشي بخش تحقيقات گياهان دارويي و محصولات فرعي مو سسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور پست الكترونيك: navaei@rifr-ac.ir - دانشيار بخش تحقيقات گياهان دارويي و محصولات فرعي مو سسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور تاريخ دريافت: تاريخ اصلاح نهايي: تاريخ پذيرش: بهمن دي شهريور چكيده جنس Scaligeria از تيره چتريان است و در ايران گونه دارد كه يكي از گونههاي معطر آن گياه Bornm. Freyn & است. اين گياه در رويشگاههاي طبيعي كشور يافت ميشود. هدف از اين تحقيق مقايسه كمي و كيفي اسانس برگ و ميوه اين گونه بود. اين گياه از منطقهاي بين اسفراين و بجنورد در استان خراسان جمعآوري شد و با روش تقطير با آب اسانسگيري شد. براي شناسايي تركيبهاي اسانس از دستگاههاي گاز كروماتوگرافي (GC) و گاز كروماتوگراف متصل شده به طيفسنج جرمي (GC/MS) استفاده شد. بررسي و مقايسه نتايج نشان ميدهد كه در برگ جرماكرن (%/) D بتا-كاريوفيلن (%/) آلفا-كوپا ني (%) بتا-سزكويي فلاندرن (%) و در ميوه ميريستيسين (%/) ج رماكرن (%/) D الميسين (%) كسان (%9/) و بتا-سزكويي فلاندرن (%/) تركيبهاي اصلي اسانس گياه را تشكيل ميدادند. واژهه يا كليدي: Bornm. Scaligeria assyriac Freyn & چتريان اسانس ميريستيسين جرماكرن.D مقدمه جنس Scaligeria از تيره چتريان است و داراي گونه در منطقه مديترانه و آسيا ميباشد كه گونه آن در ايران وجود دارد.(Rechinger, 9) گياهي علفي و چندساله است و داراي ساقه راست برگهاي آن متناوب ساده و يا داراي پهنك منقسم به بريدگيه يا منتهي به دمبرگ غلافداري ميباشد كه ساقه را در محل اتصال به آن فرا ميگيرد. در پاية اشعه گلآذين چتري آنها اغلب برگههايي (براكته) به حالت فراهم مشاهده ميشود. گلآذين چتر مركب ميباشد. هر يك از شعاعهاي چتر اصلي بجاي ا ني كه به يك گل ختم شود به يك چتر كوچك منتهي ميشود. گلهاي آنها كوچك به رنگهاي سفيد و مركب از قطعات تايي است. ميوه آنها دو فندقهايست. پراكنش آن در كشور در استانهاي چهارمحال بختياري لرستان ايلام (ارتفاع -9 متري) خوزستان فارس و كازرون (كوه سبزپوشان) ميباشد (زرگري 9 مظفريان.(Boiss, Scaligeria tripartite گونه مورد بررسي قرار گرفته و اثر

2 99 فصلنامه تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران جلد شماره ضدقارچي و تركيبهاي اسانسي آن مشخص شده است. تركيب در ساقه و ميوه گياه شناسايي شده كه تركيب گايجرن (%) در برگ و ميوه بالاترين درصد را دارا بوده است ) al.,.(tabanca et در اين تحقيق مواد تشكيلدهنده اسانس گياه و درصد هر كدام از تركيبهاي اسانس در ميوه و برگ مقايسه و بررسي شده است. درباره ميوه و برگ اين گياه قبلا گزارشي منتشر نشده است. مواد و روشها جمعآوري گياه و استخراج اسانس ميوه و برگهاي گياه از اسفراين در استان خراسان در ارتفاع متري در تيرماه سال جمعآوري شد. از ميوه و برگ گياه گرم از هر نمونه در شرايط آزمايشگاه خشك شد و اسانسها به روش تقطير با آب (دستگاه كلونجر) استخراج شد. زمان اسانسگيري ساعت و بازده اسانس در ميوه % و در برگ هم % وزن خشك گياه بود. پس از جداسازي اسانس از آب جهت حذف رطوبت مقداري سولفات سديم به آن اضافه شد و تا زمان تجزيه دستگاهي در شيشه تيره در يخچال نگهداري شد. شناسايي تركيبهاي تشكيلدهنده اسانس پس از تزريق اسانس به دستگاههاي نامبرده با استفاده از زمان بازداري تركيبها (RT) انديس بازداري (RI) طيف جرمي و مقايسه اين مو لفهها با تركيبهاي استاندارد و با اطلاعات موجود در كتابخانههاي wiley و ترپنوييدها در رايانه دستگاه GC/MS نسبت به شناسايي تركيبهاي تشكيلدهنده اسانس اقدام شد و با مقاديري كه در منابع مختلف (Davis, 99) منتشر شده مقايسه شدند. درصد نسبي هر كدام از تركيبهاي تشكيلدهنده اسانسها با توجه به سطح زير منحني آن در طيف كروماتوگرام بدست آمد. مشخصات دستگاهها مشخصات گاز كروماتوگرافي (GC) كروماتوگراف گازي مدل Shimadzu GC-9A مجهز به دتكتور FID و دادهپرداز Chromatopac C-RA بود. ستون DB- كه ستوني غير قطبي است به طول متر قطر داخلي ميكرون و ضخامت لايه فاز ساكن برابر ميكرون مورد استفاده قرار گرفت. دماي اوليه ستون درجه سانتيگراد دماي نهايي درجه سانتيگراد و سرعت افزايش دما برابر درجه سانتيگراد در دقيقه بود. دماي محفظه تزريق و آشكارساز بهترتيب و درجه سانتيگراد تنظيم شد. فشار گاز حامل در ستون كيلوگرم بر سانتيمتر مربع بود. مشخصات گاز كروماتوگرافي متصل به طيفسنج جرمي (GC/MS) از گاز كروماتوگراف واريان متصل شده به طيفسنج جرمي ستون DB- به طول متر و قطر ميكرون و ضخامت لايه فاز ساكن در آن ميكرومتر استفاده شد. برنامهريزي حرارتي از تا درجه سانتيگراد با سرعت درجه در دقيقه تنظيم شد. درجه حرارت محفظه تزريق درجه سانتيگراد و درجه حرارت ترانسفرلاين 9 درجه سانتيگراد بود. بهعنوان گاز حامل از هليوم با درجه خلوص 99/999 استفاده شد. زمان اسكن برابر با يك ثانيه انرژي يونيزاسيون الكترون ولت و محدودهي جرمي -amu بوده است.

3 بررسي مقايسهاي تركيبهاي شيميايي اسانس... شماره جدول - تركيبهاي شيميايي اسانس ميوه و برگ در گونه نام تركيب برگ (%) ميوه (%) شاخص بازداري 9 - α-pinene 99 - β-pinene 99 - myrcene - octanal p-cymene limonene,-cineol 9 / (Z)-β-ocimene / (E)-β-ocimene 9 - / terpinolene 9 / undecan - nonanal - trans-pinocarveol - decanal - cumin aldehyde - hexyl isovalerate / bornyl acetate - tridecane / α-copaene 9 9 / β-cubebene / / 9 β-caryophyllene / α-humulene / / germacrene D 9 / / bicyclogermacrene / / β-bisabolene / / myristicin / β-sesquiphellandrene / 9/ kessan / elemicin 9 / spathulenol / / globulol / α-eudesmol - / bulnesol 9 / - epi-α-bisabolol - benzyl benzoate 9/9 9/ مجموع

4 فصلنامه تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران جلد شماره نتايج نتايج نشان داد كه بازده اسانس ميوه % و برگ گياه هم % ميباشد. همان طور كه در جدول مشاهده ميشود بيشترين تركيبهاي شيميايي موجود در اسانس ميوه شامل ميريستيسين (%/) جرماكرن (%/) D الميسين (%) ك سان (%9/) و بتا-سزكويي فلاندرن (%/) ميباشد. در اسانس برگ بيشترين تركيبها عبارت از جرماكرن (%/) D بتا-كاريوفيلن (%/) بتا- سزكويي فلاندرن (%) آلفا-كوپاي ن (%) ك سان (%/) و ميريستيسين (%/) بودند. بحث مقايسه دو اسانس نشان ميدهد در اسانس ميوه تركيب و در اسانس برگ آن تركيب وجود دارد كه ميريستيسين و ك سان در اسانس ميوه بيشتر از اسانس برگ وجود دارد. در اسانس برگ جرماكرن D و بتا-كاريوفيلن از اسانس ميوه بيشتر است. در مجموع %/ از اسانس ميوه را سزكوييترپنها تشكيل ميدهند در حالي كه سزكوييترپن الكلها %/ و منوترپنها %/ اسانس ميوه را تشكيل ميدهند. در اسانس برگ نيز سزكوييترپنها % كل تركيبهاي اسانس را تشكيل ميدهند. سزكوييترپن الكلها به ميزان %/ و منوترپنها %/ كل اسانس هستند. در ميوه تركيبهاي شناسايي شده %9/ و در برگ %9/9 اسانس را تشكيل ميدهند. اسانس ميوه گياه كه Scaligeria lazica قبلا مورد بررسي قرار گرفته است و 9 تركيب در آن شناسايي شده (%9/) بهعنوان تركيب شاخص (Z)-β-farnesene آن معرفي شده است Baser et al., Baser et al., 99).(99 اندامهاي هوايي گونه نيز مورد بررسي قرار گرفته و در بين تركيب شناسايي شده جرماكرن B با %/9 بالاترين درصد تركيب اسانس اين گياه گزارش شده است سپاسگزاري.(Masoudi et al., ) از ري يس محترم بخش تحقيقات گياهان دارويي و محصولات فرعي و مسي ولان محترم مو سسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور كه امكان اجراي اين تحقيق را فراهم نمودند قدرداني ميشود. منابع مورد استفاده - زرگري ع. 9. گياهان دارويي. جلد چهارم انتشارات دانشگاه تهران 9 صفحه. - مظفريان و.. فرهنگ نامهاي گياهان ايران. انتشارات فرهنگ معاصر تهران صفحه. - Boiss, E.,. Flora Orientalis. Hiroe, volume, p. - Baser, K.H.C., Ozek, T. and Kurkcuoglu, M., 99. The Essential oil of Scaligeria lazica Boiss. Journal of Essential Oil Research, (): -. - Baser, K.H.C., Ozek, T., Kurkcuoglu, M. and Güner, A., 99. Composition of the Essential oil from Fruits of Scaligeria lazica Boiss. Journal of Essential Oil Research, (): -. - Davis, N.W., 99. Gas chromatographic retention indices of monoterpenes and sesquiterpenes on methyl silicone and Carbowax M phases. Journal of Chromatography, : -. - Masoudi, S., Ameri, N., Rustaiyan, A., Moradalizadeh, M. and Aberoomand Azar, P.,. Volatile constituents of three umbelliferae herbs: Azilia eryngioedes (Pau) Hedge et Lamond, Laser trilobum (L.) Borkh. and Falcaria falcarioides (Bornm. et Wolff) growing wild in Iran. Journal of Essential Oil Research, (): -. - Rechinger, K.H., 9. Flora Iranica. Akademische Druck-u, Verlagsanstalt, Graz, vol., p. -Tabanca, N., Demirci, B., Baser, K.H.C., Mincsovics, E., Khan, S.I., Jacob, M.R. and Wedge, D.E.,. Characterization of volatile constituents of Scaligeria tripartita and studies on the antifungal activity against phytopathogenic fungi. Journal of Chromatography B, (-): -9. Scaligeria falcarioides

5 Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, Vol., No., 9 Chemical composition of the essential oils from fruits and leaves of Freyn & Bornm. M. Najafpour Navaei * and M. Mirza *- Corresponding author, Research Institute of Forest and Rangelands, Tehran, Iran, navaei@rifr-ac.ir - Research Institute of Forest and Rangelands, Tehran, Iran Received: August Revised: December Accepted: January 9 Abstract Scaligeria (Apiaceae) is represented in Iran by seven species, which is located in natural habitat. In this Research the fruits and leaves of Freyn & Bornm. were collected from Khorasan province. The oil constituents from fruits and leaves of this plant have been studied by GC and GC/MS. The major constituents in leaf oil were found to be germacrene D (.%), β-caryophyllene (.%) and α-copaene (.%). In the fruit oil the main components were myristicin (.%), germacrene D (.%) and elemicin (%). β- Sesquiphellandrene and kessan were identified ranging (% and.%) and (.% and 9.%) in leaf and fruit oils, respectively Key words: Freyn & Bornm., Apiaceae, essential oil, myristicin, germacrene D.

Σχετικά έγγραφα

بررسي اثر روش تقطير بر ميزان استخراج تركيبهاي مهم موجود در گلاب تاريخ اصلاح نهايي: خرداد 1386

فصلنامة علمي-پژوهشي تحقيقات گياهان دارويي و معطر ايران جلد 23 شمارة 3 صفحة 375-38 (386) بررسي اثر روش تقطير بر ميزان استخراج تركيبهاي مهم موجود در گلاب مهدي ميرزا* و مهردخت نجفپور نوايي - عضو هيي ت علمي